Ít nhà thiết kế đương đại nào lại có sự nghiệp đa dạng, nhiều sắc màu như Philippe Starck. Người dân trên toàn thế giới gọi ông bằng nhiều vai trò: nhà thiết kế nội thất, nhà phát minh, kiến trúc sư, giám đốc nghệ thuật… Sản phẩm của ông hiện diện trong tất cả mọi lĩnh vực, từ những vật dụng thường nhật như đồ nội thất, máy vắt chanh, xe đạp điện, tuabin gió phát điện… cho đến các công trình kiến trúc như nhà hàng, khách sạn cùng nhiều công trình hàng hải và kỹ thuật không gian như siêu du thuyền khổng lồ, trạm du hành không gian…

Một trong những điểm khiến người ta phải khâm phục Philippe Starck, đó là cho dù đã có 70 năm tuổi đời, trong đó có đến 50 năm tuổi nghề nhưng ông không ngừng khai phá mọi giới hạn, dỡ bỏ mọi chuẩn mực thiết kế để trở thành nhà sáng tạo có tầm nhìn và nổi tiếng bậc nhất thời kỳ đương đại.

Trong suốt sự nghiệp của mình, với sức sáng tạo dồi dào, ông đã tạo ra hơn 10.000 sản phẩm và công trình lớn nhỏ. Philippe Starck nổi tiếng với nguyên tắc: vật chất ít đi, công năng nhiều hơn. Đây là lý do khiến ông trở thành một trong những người tiên phong và được xem là hình mẫu trung tâm của khái niệm “thiết kế dân chủ”.

Tiểu sử

Philippe Starck sinh năm 1949 tại Pháp. Ông được thừa hưởng tài năng thiết kế từ cha mình – một nhà thiết kế máy bay. Từ khi còn nhỏ, Philippe Starck đã tỏ ra đam mê và sáng tạo với công việc thiết kế. Ông thành lập công ty thiết kế từ khi mới 19 tuổi.

Từ những năm 70 - 80, Philippe Starck đã tạo được danh tiếng thông qua các thiết kế nội thất độc đáo cho các hộp đêm, quán café ở Paris. Ông còn được ủy quyền tân trang căn hộ tư nhân Élysée Palace ở Paris cho Tổng thống Pháp Francois Mitterrand, quán café Cafes Costes ở Pháp, quán Manin ở Nhật, khách sạn Royalton và Paramount ở New York, hội trường Asahi Beer và văn phòng Unhex Nani-Nani ở Nhật….

Là mẫu người đam mê công việc và đề cao sự sáng tạo trong thiết kế, Philippe Starck tận dụng hết thời gian có được để dành cho việc phát minh ra những sản phẩm tuyệt vời bằng tốc độ làm việc không tưởng. Ông từng khiến nhiều nhà thiết kế phải sửng sốt khi tiết lộ rằng mình có thể thiết kế một chiếc ghế trong 2 phút và một khách sạn chỉ trong 1 ngày rưỡi.

Tài năng, đam mê và sáng tạo là 3 yếu tố làm nên sự thành công của nhà thiết kế trời phú này. Ngoài ra, trí tưởng tượng phong phú cũng là một lý do giải thích cho sự ra đời của những tác phẩm nội thất mang đậm dấu ấn Philippe Starck.

Trong lần sang thăm Việt Nam vào năm 2018, Philippe Starck đã khiến đông đảo kiến trúc sư phải ngưỡng mộ trước quan điểm làm việc của mình. Ông cho rằng vạn vật trên trái đất đều được hình thành từ một tế bào sinh học nhỏ bé, và loài người chính là sinh vật tiến hóa có trí thông minh, hoàn toàn khác biệt với những sinh vật khác và phải có trách nhiệm để tạo ra những giá trị tốt đẹp cho cuộc sống.

Với Philippe Starck, những điều được tạo ra dù nhỏ nhất đều được coi là sáng tạo vì bản chất tất cả chúng ta đều là những người sáng tạo. Nhiệm vụ của những nhà sáng tạo là tiếp tục kế thừa những thế hệ trước, đặt lợi ích của con người và sự sống ở vị trí trung tâm, mang lại nhiều giá trị tốt đẹp hơn nữa cho nhân loại. Và cho dù là chiếc bàn chải, máy bay hay chiếc ghế thì đều phải được phát triển dựa trên một triết lý duy nhất: giá trị có thể mang lại cho người sử dụng. Với những tiêu chí sáng tạo đó, Philippe Starck trở thành người tiên phong khơi dậy khái niệm “thiết kế dân chủ”.

Gã mộng mơ phiêu diêu trong thế giới thiết kế

Trong một bài phỏng vấn, Philippe Starck đã thổ lộ rằng ông mơ hồ thật sự khi không biết đâu là cuộc đời thật của mình: ban ngày hay khi về đêm. “Bởi với người làm việc và sáng tạo dựa trên giấc mơ quá nhiều thì tại sao giấc mộng khi đêm về lại không thể trở thành cuộc sống thực tại giúp định nghĩa đời mình?”, ông nói.

Quả thực, Philippe Starck giống như một gã mộng mơ phiêu diêu bay bổng trong thế giới thiết kế.

Đối với ông, một dự án nếu thiếu đi tầm nhìn, tính nhân văn, tính xã hội hay sự yêu thương thì có lẽ chẳng có lý do nào để tồn tại. Những công trình Philippe Starck thiết kế tuy mỗi lần đều khác nhau nhưng  đều mang một điểm chung là mối liên hệ mật thiết với những yếu tố tạo nên linh hồn của đồ vật. Ông đối đãi với những không gian sống, như thể chúng là một sân khấu lớn với vô vàn câu chuyện bí ẩn được che khuất sau tấm màn nhung. Những tác phẩm của ông có mặt ở các thành phố lớn nhất thế giới.

Philippe Starck từng cho rằng “mỗi sản phẩm, mỗi hình dạng, mỗi phong cách đều phải mang trong mình ý nghĩa và chính ý nghĩa đó là thứ ảnh hưởng lên chúng ta mỗi ngày”. Với ông, chiếc bút chì là công cụ duy nhất và cũng là thứ vũ khí giúp ông có thể thay đổi cả thế giới. Philippe Starck hướng đến cộng đồng khi luôn tìm cách hạ giá thành sản phẩm, đồng thời nâng cao chất lượng để khiến cho nhiều người có thể sở hữu được chúng hơn.

Là một nhà thiết kế luôn đổi mới, Philippe Starck không ngừng tìm cách sửa đổi lại các vật dụng hàng ngày theo cách vô cùng đáng kinh ngạc. Ông tập trung vào tính tiện dụng của sản phẩm đồng thời gửi gắm thông điệp của mình về tính nhân đạo, tình yêu và thi ca. Ông có chủ ý sử dụng lượng nguyên liệu tối thiểu với những đường cong mềm mại, trang nhã.

Danh tiếng của Philippe Starck lại càng được nhiều người biết đến hơn kể từ khi ông phát triển dòng nội thất nhựa. Một trong những sản phẩm nổi bật nhất phải kể tới chiếc ghế Louis Ghost của thương hiệu Kartell năm 2002. Mẫu ghế mang nét thoải mái hiện đại, tính ứng dụng cao. Kể từ khi ra mắt đã có hơn 1 triệu mẫu ghế này được bán sạch. Ngoài ra, cũng phải kể đến các vật dụng tiêu biểu khác như: vật dụng trong nhà tắm cho Duravit, Hansgrohe, Hoesch, Axor, bàn chải cho Floucaril năm 1989 và loa Zikmu không dây, một chuỗi sản phẩm cho trẻ em và cả đồng hồ sóng vô tuyến RT201 (Thompson, 1999), chuột quang (Optical Mouse by Starck) cho Microsoft vào 2004.

Một số tác phẩm nội thất tiêu biểu do Philippe Starck thiết kế:

- Ghế Mademoiselle (2003)

Ghế Mademoiselle được Philippe Starck thiết kế từ năm 2003, nhưng phải đến 4 năm sau thì nhà sản xuất Kartell mới hợp tác với các nhà thiết kế Ý để tạo ra lớp vỏ bọc hoàn hảo hơn. Tất cả các mẫu vải đều được Philippe Starck đích thân chọn lựa.

Đây là chiếc ghế với thiết kế đột phá một cách tài tình bằng cách kết hợp khuôn đúc nhựa phun trong suốt và công nghệ sử dụng vải mềm dày khác thường cho phần ghế ngồi, tạo ra sự thoải mái tối ưu và nâng cao chất lượng thẩm mỹ của sản phẩm. Khung ghế đen được làm bằng nhựa Polycarbonate, khung trong suốt được làm từ nhựa PC, đệm bọt biển và bọc bằng vải cotton hoặc da cá sấu. Mẫu ghế phù hợp với mọi lứa tuổi, phù hợp với nhiều không gian bởi vẻ đẹp trẻ trung, sang trọng, lịch lãm mà họa tiết và màu sắc phong phú tạo nên.

- Ghế Louis Ghost (2002)

Đây là mẫu ghế được coi là biểu tượng của Philippe Starck, là hình dung mới mẻ từ chiếc ghế bọc đệm từng rất phổ biến dưới thời vua Louis XVI và hoàng hậu Marie Antoinette. Chính Philippe Starck đã thổi vào chiếc ghế đó một linh hồn đương đại khi thay thế toàn bộ chất liệu gỗ chạm khắc cầu kỳ và nệm bọc nhung bằng nhựa polycarbonate trong suốt. Cái tên của sản phẩm cũng đã phần nào lột tả được ý nghĩa phía sau: một khuôn hình gợi nhắc về quá khứ nhưng lại xuyên thấu như một “bóng ma”.

Ra đời vào thời kỳ đỉnh cao của ngành công nghiệp nghiên cứu, ghế Louis Ghost được thừa hưởng thành tựu tiên tiến của kỹ nghệ đúc khuôn: đúc liền nguyên khối và chỉ đồ khuôn một lần duy nhất. Tuy vẻ ngoài mỏng manh nhưng chiếc ghế lại được đánh giá cao ở mức độ bền bỉ, có thể chịu va đập và điều kiện thời tiết.

- Ghế Masters (2009)

Chiếc ghế bốn chân mảnh này vừa rộng rãi lại rất thoải mái, với phần lưng tựa độc đáo là điểm nhấn chính. Điểm thu hút của thiết kế này đến từ khoảng trống không gian tạo nên từ các đường cong vắt chéo của ba phần lưng tựa khác biệt gặp nhau tại cùng một điểm.

Mẫu ghế có nhiều màu đa dạng, với nhiều phiên bản thích hợp cho đủ mọi không gian khác nhau từ phòng ăn, quầy bar, ngoài trời…

- Ghế La Marie (1998)

Đây là chiếc ghế nhựa PC một khuôn đúc trong suốt đầu tiên trên thế giới. Chiếc ghế La Marie là sự kết hợp tuyệt vời giữa cấu trúc chắc khoẻ và thiết kế thiết yếu để tạo ra một hình dáng chắc chắn nhưng nhìn lại nhẹ bẫng. Nó là sự kết hợp tuyệt vời giữa sự gọn nhẹ và mức độ chịu lực cao.

- Ghế Bubble Club (2000)

Chiếc ghế sofa làm từ nhựa polypropylene sơn phủ cả khối là sản phẩm dẫn đầu cho ý tưởng nội thất mới. Bubble Club là một chiếc ghế rộng rãi chứa đủ hai người ngồi, đặc thù với phần để tay mềm mại trái ngược hẳn với phần lưng tựa vững chãi. Đây là thiết kế tối giản, làm gợi nhớ đến các “chiếc ghế của bà” và cực kỳ phù hợp với không gian gia đình ấm cúng.

- Đồ vắt nước quả (Juicy salif, 1989)

Sản phẩm này có chất liệu thép không gỉ, với hình dạng độc đáo đã tạo nên một cơn sốt đồ gia dụng nho nhỏ cho các bà nội trợ Mỹ lúc bấy giờ.

- Ghế Dr. NO (1996)

Chiếc ghế này nổi tiếng bởi sự kết hợp giữa tính tiện dụng và vẻ đẹp của nó. Bất cứ ai cũng dễ dàng nhận ra sự thoải mái, trang nhã hội tụ ở mẫu thiết kế này. Ngoài ra, ưu điểm lớn của ghế Dr. NO là rất dễ lau chùi và đa dạng về màu sắc. Chiếc ghế nhỏ xinh này nằm trong bộ sưu tập ghế cổ điển của Kartell.

- Ghế Broom (2012)

Đây là một trong những tác phẩm nổi bật của Philippe Starck. Chất liệu của ghế là 75% nhựa polyprorylene và 15% vụn gỗ. Lý do giải thích cho cái tên Broom chair (ghế chổi) đến từ thực tế: Philippe Starck đã dùng chính thứ vụn gỗ mà thông thường người ta bỏ đi để làm nên chiếc ghế độc đáo này. Ông nói: “Một anh chàng cầm một cái chổi khiêm tốn lên để lau dọn nơi làm việc của mình và cùng với các hạt bụi đó, anh tạo nên phép màu mới”. Chiếc ghế này cũng có thể tái chế, tái sử dụng và được thiết kế để tồn tại lâu dài.