Nhắc đến phong cách thiết kế nội thất Louis, thường mọi người nghĩ ngay đến những công trình mang tính bề thế, quyền uy với hệ thức cột cao, không gian rộng, tường, trần hoành tráng sử dụng vật liệu đắt tiền như đá, dát vàng, tranh và tượng quý. Những công trình lấy cảm hứng từ những dinh thự của địa chủ hay vua chúa với những thiết kế cầu kỳ, tỉ mỉ thể hiện gu thẩm mỹ và ý muốn thể hiện quyền lực và sự giàu có của chủ nhân.
Cùng A&More tìm hiểu về phong cách thiết kế nội thất Louis để biết thêm về một trong những phong cách kinh điển của lịch sử!
Khái niệm
Phong cách Louis là một thuật ngữ chung cho các xu hướng thiết kế nội thất của Pháp thời kỳ 1600 – 1790 với quá trình chuyển đổi từ phong cách kiến trúc Baroque đến Tân cổ điển. Những gia tộc hoàng gia hàng đầu trong phong cách này phải kể đến Vua Louis XIII, Louis XIV, Louis XV, Louis XVI, các Hoàng hậu và các tình nhân như: Marie Antoinette và Madame Pompadou.
Phong cách thiết kế nội thất Louis được chia ra thành các thời kỳ: Louis XIII, Louis XIV, Louis XV và Louis XVI. Để phân biệt các thời kỳ trên được coi là thách thức không nhỏ với bất kỳ ai. Về cơ bản, cách thức phân biệt 4 thời kỳ trên được hiểu như sau:
Phong cách nội thất Louis XIII (1610 – 1643)
Phong cách Louis XIII được hiểu là sản phẩm của một thời gian bảo thủ hơn và kém giàu sang. Các cuộc chiến tranh tôn giáo trước đó đã tiêu tốn quá nhiều tài nguyên của Pháp cho đến đầu thời đại Louis XIII. Đồ gỗ vẫn còn đặc trưng bởi hình khắc nặng nề, quy mô hoành tráng. Chủ đề thiết kế điển hình trong thời kỳ này là kim cương, mô hình kim tự tháp, những chiếc ghế được thiết kế trở nên thoải mái hơn trong các thiết kế Louis XIII.
Phong cách Louis XIII chịu ảnh hưởng lớn từ phong cách nội thất của Tây Ban Nha và Ý. So với ba thời kỳ Louis khác, phong cách thời kỳ này là đường nét đơn giản, mảnh và ít góc cạnh. Nó có ít điểm chung với 3 phong cách Louis thời kỳ về sau này.
- Đặc điểm nhận biết một chiếc ghế Louis XIII: Đường nét đơn giản, ít góc cạnh, gợi cảm. Hình khắc nặng nề nhưng hoành tráng về quy mô. Chủ đề thiết kế điển hình trong thời kỳ này là mô hình kim tự tháp, chiếc ghế được trở nên thoải mái hơn.
Phong cách nội thất Louis XIV (1643 – 1715)
Phong cách nội thất Louis XIV được xem là biểu tượng của sự giàu sang, xa hoa và quyền uy, đánh dấu một thời kỳ huy hoàng chưa từng có trong nghệ thuật trang trí Pháp. Cung điện Versailles chính là minh chứng rõ ràng nhất cho sự xa hoa và quyền uy đó. Trong thời kỳ này các nguồn tài nguyên khai thác được chỉ nhằm phục vụ cho việc xây dựng cung điện. Đồ gỗ khảm bạc được sử dụng rất nhiều, ngoài ra các liệu khác như đồi mồi, ngà voi, đồng thau, sừng, sơn mài Nhật bản nhập khẩu đồng loạt đưa vào sử dụng. Tất cả chỉ nhằm một mục đích khuếch trương sức mạnh và quyền uy của nhà vua. Thậm chí, trong thời kỳ này, Louis XIV đã cho thành lập một ngành công nghiệp đồ gỗ nội thất để tạo ra sự thống trị về quyền lực của nhà vua.
Phong cách nội thất Louis XIV thường vay mượn phong cách nội thất Baroque Ý, bằng cách sử dụng rộng rãi các đường cong hình chữ S với các nét đậm, cùng với các nét điêu khắc chạm trổ gây ấn tượng mạnh được sắp xếp đối xứng nhau. Chạm khắc mạ vàng cho các loại hoa quả, chim muông, các con thú và các loại hoa là một ví dụ điển hình. Những chiếc mặt nạ được làm tinh xảo và kỳ quái đã tạo ra sự hưng phấn về mặt thị giác và cũng để lại nhiều cảm xúc cho đến tận bây giờ. Những hoạ tiết cổ điển trên các thước cột,đầu cột và ở trên các diện tường đã được sử dụng lại theo cách mới và khác thường bằng việc cho các nghệ nhân làm đồ nội thất thay đổi các hình dáng cổ điển ban đầu. Sự thay đổi này có ấn tượng rất mạnh trong tâm trí và trái tim của cả Châu âu vào thời đó.
Đồ nội thất phong cách Louis XIV về cơ bản là các đường thẳng, được tô điểm bởi những đường chỉ cong chạy theo chân bàn ghế. Yếu tố quan trọng trong lối thiết kế này là chân quỳ, ghế bọc nệm, giường có nhiều gối, phụ kiện và tủ quần áo nhìn có vẻ đồ sộ.
- Đặc điểm nhận biết một chiếc ghế Louis XIV: Lưng dựa cứng nhắc, hình chữ nhật và ngay thẳng, lưng dựa cũng thường được bọc. Ghế hình chữ nhật, thành kê tay mở rộng đến các cạnh của ghế. Chân ghế thẳng và không kết nối ở một góc, có cáng kết nối các chân dưới ghế.
Phong cách nội thất Louis XV (1715 - 1723)
Thời kỳ vua Louis XV, Pháp đang là một vương quốc hùng mạnh nhất Châu Âu. Phong cách nội thất thời kỳ này nổi bật bởi sự thoải mái và tôn vinh vẻ đẹp phụ nữ khi chứa đựng sự lãng mạn, gợi cảm và khá nữ tính.
Về màu sắc, phong cách nội thất thời kỳ này thường sử dụng màu sắc tươi sáng, khác biệt so với tone màu trầm của thời kỳ Louis XIV. Phần lớn các đồ nội thất vẫn được thừa kế từ phong cách Louis XIV nhưng trên tinh thần chọn lọc và cải tiến: những hoạ tiết rườm rà được cho là không phù hợp đã bị loại bỏ, các đường cong đã được trau chuốt hơn, hình dáng ban đầu thời Louis XIV không còn xuất hiện.
Nội thất Louis XV có nhiều đường cong và ít góc cạnh hơn. Chân bàn ghế đều cong, lưng ghế cong và chỗ ngồi cũng được uốn cong. Có thể nhận thấy nội thất Louis XV có rất nhiều chi tiết và đường nét phức tạp. Các nghệ nhân trong thời đại này rất vất vả chạm khắc những hoa văn trên gỗ. Khi nhìn vào kiểu bàn, ghế, giường, tủ phong cách Louis XV sẽ thấy chúng là biểu tượng của lãng mạn, tình yêu và xúc cảm.
- Đặc điểm nhận biết một chiếc ghế Louis XV: Kiểu chân cong 1 cung lồi phía trên và 1 cung lõm phía dưới. Điểm cuối của chân có hình cuộn tròn đặt trên móng chân lợn. Ghế Louis XV có đặc điểm quan trọng là lưng ghế tương đối phẳng. Chân ghế thường trang trí hoa văn lan tây.
Phong cách nội thất Louis XVI (1723 - 1792)
Sang đến thời kỳ này, những người giàu có và có ảnh hưởng nhiều đến phong cách nội thất Pháp đã nhận ra rằng, dường như phong cách nội thất Louis XV là một sự lãng phí xa hoa, cần phải thay đổi đơn giản ít hoạ tiết, hoa văn và điềm đạm hơn. Phong cách nội thất Louis XVI là sự trở lại với các hoạ tiết cổ điển, nhấn mạnh tính đối xứng, các đường cong ít được sử dụng hơn. Thay vào đó là việc sử dụng các mảng trang trí lớn, trực quan và hầu hết sử dụng cấu trúc đường thẳng thay cho các cấu trúc đường cong uốn lượn trước đó. Nếu có sử dụng các đường cong thì đó là sự kết hợp các đường cong một cách đơn giản và gọn gàng nhất.
Nhưng sự thay đó gần như cũng chỉ mang tính ước lệ và cũng không làm thay đổi được sở thích sử dụng những đồ nội thất lãng phí xa hoa như trước đây. Có một đặc điểm nổi bật cần chú ý đó là những chiếc ghế Louis trước đây thường làm phẳng và thẳng đã được thay đổi với hình dáng tròn ít hoạ tiết. Đồ sứ được sử dụng rộng rãi trong các thiết kế nội thất thời Louis XVI. Phong cách thiết kế thời kỳ này được gọi là thời kỳ Tân cổ điển bởi vì các thiết kế nội thất đã đánh dấu sự quay trở lại chủ đề và kích thước của thời kỳ Hy – La cổ đại.
Phong cách Louis XV dần phai nhạt khi mọi người bắt đầu quan tâm đến những khám phá mới mẻ. Các đường cong được loại bỏ và thay thế bởi các đường thẳng là một sự đối lập mạnh mẽ với phong cách Louis XV. Lưng ghế hình bầu dục, hình chữ nhật hoặc hình tấm khiên, chân bàn ghế được thay thế bằng chân thẳng và các rãnh mô phỏng theo cột của La Mã cổ đại. Các họa tiết trang trí ở hình dạng chữ nhật. Đây là một trong những thời kỳ mà các thiết kế không trang trí nhiều và thường không được chạm khắc hoặc sơn, các sản phẩm được hoàn thiện trên màu gỗ tự nhiên.
Tuy nhiên, vào giai đoạn này, những thường dân tại Pháp bắt đầu nhận ra những người giàu có thực sự đã không đóng góp và hy sinh nhiều cho xã hội ngoài việc ở trong các lâu đài và cung điện hưởng cuộc sống quyền quý xa hoa. Điều tất yếu của lịch sử đã đến, cách mạng Pháp bùng nổ và kết thúc phong cách nội thất Louis XVI vào năm 1792.
- Đặc điểm nhận biết một chiếc ghế Louis XVI: Lưng dựa là hình bầu dục hoặc lá chắn hình, khung ghế gọn gàng và có góc cạnh. Chạm khắc hạn chế hơn, và phản ánh đúng quy tắc, họa tiết cổ điển, giống như cuộn Vitruvian. Chân ghế thường thẳng, chân ghế cũng thường phản ánh tham chiếu đến cột, như chạm khắc rãnh hoặc băng xoắn. Mặc dù có sự khác biệt rõ rệt với phong cách Louis XV, nhưng phong cách tân cổ điển của Louis XVI tuân thủ kích thước nhỏ của Louis XV chứ không phải là kích thước lớn của phong cách Baroque.
Nhiều năm đã qua đi, nhưng cho tới nay phong cách Louis vẫn nhận được sự yêu thích của người dân. Mọi người luôn nỗ lực chỉnh sửa, cách điệu chúng để phù hợp với nhu cầu hiện nay.
